De conclusie
Als je voor een milieuvriendelijk en gezond alternatief wilt gaan, ga dan voor een herbruikbaar rietje. Bij voorkeur van RVS, glas of siliconen, dit lijken vooralsnog de gezondste alternatieven.
Waarbij je beide wel actief moet reinigen met een borsteltje en niet alleen in de vaatwasser kan stoppen. RVS vormt niet mee, wat wel een grotere impact op de mondontwikkeling kan hebben bij kinderen en bij ons volwassenen de rimpeltjes vorming kan vergroten rondom de mond. Siliconen rietjes (100% siliconen en hierdoor BPA vrij) laten vooralsnog geen negatieve gezondheid impact zien. Hierbij is het alleen wel belangrijk te realiseren dat hier nog niet heel veel onderzoek naar is gedaan (zie ref 5).
Het rietje
Iedereen kent ze wel ' de rietjes' als klein kind zaten ze in je pakje drinken naar school. In een beker op een feestje waren ze vaak alom vertegenwoordigt, als kind zijnde dan. Soms zitten ze bij volwassen feestjes ook in een drankje maar dan zijn het vaak cocktails of mocktails (alcoholvrij).
Het plastic rietje in een verdomhoekje
De laatste jaren is met name plastic in een verdomhoekje gekomen en hiermee ook de plastic rietjes.
Door de tijd heen zijn er zijn diverse alternatieven opgedoken zoals:
-
Papieren rietje
-
Bamboe rietjes
-
Rvs-rietjes
-
Glazen rietjes
-
Siliconen rietjes
En dat allemaal onder het mom van milieuvriendelijk en/of duurzaamheid. Helaas steken er bij deze vormen soms risico's de kop op welke we niet direct hebben gezien.
Type rietjes
We kunnen deze rietjes in delen in eigenlijk twee type. De wegwerp en de herbruikbare rietjes.
De herbruikbare rietjes hebben 1 groot voordeel. Verminderen van de impact op het milieu. Ze hebben alleen 1 groot nadeel. De doorgang is enorm nauw. Hierdoor slecht te reinigen met een vaatwasser. Gelukkig zijn er hele smalle borsteltjes ontworpen hiervoor wat het toch mogelijk maakt de binnenzijde goed te reinigen. Hiernaast is bij sommige het nadeel dat ze niet zo ergonomisch zijn en niet mee vormen. Dit creëert een erg abnormale mondstand wat bij kinderen mogelijk impact heeft op de juiste ontwikkeling van de mond en bij volwassenen rimpeltjes bevordert.
Het milieu
Als we dan inzoomen op de wegwerp versies dan zijn deze ontwikkelt om zogezegd natuurlijk vriendelijk(er) te zijn. Deze wegwerp versies zijn bijvoorbeeld van papier. Alleen zoals we allemaal weten is papier niet echt bestand tegen vocht en dan rijst toch de vraag: Hoe krijgen deze papieren rietje hun vochtwerende eigenschappen? Dit kan namelijk alleen maar gerealiseerd worden door een ander materiaal dan papier ook te gebruiken. Maar, wat is of zijn dat dan voor materialen?
Waar zijn rietjes van gemaakt?
Laten we eerst eens kijken waar deze verschillende rietjes van gemaakt zijn. Deze grondstoffen bepalen mogelijk ook of iets werkelijk beter is voor het milieu maar ook het risico op giftige stoffen.
Papieren rietjes (ref 3)
Papieren rietjes zijn gemaakt van natuurlijke vezels, zoals cellulose en lignine, uit bijvoorbeeld hout, bamboe of suikerriet. Ze zijn bedoeld voor eenmalig gebruik. Producenten voegen verschillende chemische stoffen aan papieren rietjes toe om deze vochtwerend te maken. Deze stoffen kunnen bestaan uit coatings, lijmen of wax
Ook zie je dat er vaak inkt/kleurstoffen worden gebruik om ze er leuk te laten uitzien. Als laatste soms ook chloor of andere stoffen: deze stoffen zorgen ervoor dat de papieren rietjes voldoende schoon zijn. Ze verwijderen bacteriën die in de fabriek mogelijk op de rietjes terechtkomen.
Bamboe rietjes (ref 3)
Sommige bamboe rietjes zijn gemaakt voor eenmalig gebruik, andere kun je hergebruiken. Bamboe is een natuurlijk materiaal dat biologisch afbreekbaar is. Ook bij bamboe rietjes voegen producenten chemische stoffen toe aan bamboe rietjes, zoals organische kleurstoffen en lijm. Dit omdat het vaak gemaakt wordt uit een soort bamboe pulp en een gelijkwaardige handelingen ondergaat aan de papieren rietjes.
Glazen, siliconen, metalen en kunststof rietjes (ref 3)
Glazen, siliconen, metalen en kunststof rietjes zijn bedoeld voor hergebruik. Glazen rietjes zijn meestal gemaakt van boriumsilicaat. Dit is heel hard glas, waardoor de rietjes niet snel breken. Siliconen rietjes zijn gemaakt van siliconen, metalen rietjes van edelstaal (RVS) en kunststof rietjes meestal van polypropyleen (PP). Producenten voegen aan deze rietjes soms stoffen toe, zoals kleurstoffen en UV-filters. Deze stoffen zorgen er bijvoorbeeld voor dat de rietjes de gewenste glans of kleur hebben en houden. Er zit ook vaak een nylon of katoenen schoonmaakborsteltje bij
Circulaire grondstoffen
Als we bij de bovenstaande grondstoffen ook nog optellen dat we zoveel mogelijk herbruikbare materialen willen gebruiken voor alles kun je je voorstellen dat bijvoorbeeld bij de papieren rietjes niet alleen plastic coating, lijmen of wax mogelijk niet zo gezond zijn voor ons. Maar door het gebruik van gerecyclede grondstoffen kunnen er ook zware metalen uit inkt en/of weekmaker aanwezig zijn. Tevens is in veel gevallen ook PFAS als verontreinigt element teruggevonden.
Wat is PFAS?
PFAS, een verzamelnaam voor poly- en perfluoralkylstoffen, zijn chemische verbindingen die vanwege hun unieke eigenschappen in tal van producten worden gebruikt, waaronder in brandwerende materialen, antiaanbakpannen, maar ook in voedselverpakkingen. De zorg rondom PFAS heeft toegenomen vanwege hun persistentie in het milieu en potentiële gezondheidsrisico's.
Is de aanwezige PFAS een risico?
De aanwezigheid van PFAS in papieren rietjes is vooral problematisch gezien het directe contact met voedsel of dranken, wat een route voor blootstelling aan deze chemicaliën kan vormen. Dit is in tegenspraak met de perceptie van papieren rietjes als een milieuvriendelijk alternatief voor plastic rietjes. Fabrikanten en consumenten zoeken naar duurzame oplossingen, maar de ontdekking van PFAS benadrukt de complexiteit van het probleem en de noodzaak om de gebruikte materialen grondig te onderzoeken.
Mocht je geïnteresseerd zijn in de bronnen van dit stuk, deze kun je hieronder vinden.
-
Assessment of poly- and perfluoroalkyl substances (PFAS) in commercially available drinking straws using targeted and suspect screening approaches https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19440049.2023.2240908
-
https://www.rivm.nl/pfas/risicos-pfas-voor-gezondheid-en-milieu
-
https://zonderbpa.nl/siliconen-veilig-alternatief-plastic
Reactie plaatsen
Reacties